Dzieje Pomorza Zachodniego i innych krajów dokół Bałtyku były determinowane nadmorskim położeniem. Morze to, zwłaszcza we wczesnym średniowieczu, stanowiło wielkie jezioro pod względem kulturowym, gospodarczym, a także w pewnym sensie etnicznym. W późniejszych czasach rolę gospodarczego i kulturalnego czynnika spajającego w tym regionie odgrywały m.in. duńska hegemonia na przełomie XII i XIII w., Hanza, a nastepnie także ponadregionalne struktury polityczne, jak państwa skandynawskie w ramach Unii Kalmarskiej. Jednak wraz z krzepnięciem struktur państwowych krajów położonych wokół akwenu strefa ta ulegała coraz większym podziałom – politycznym, etnicznym, kulturowym. Celem konferencji jest próba poszukiwania odpowiedzi na pytania o relacje i wzajemny wpływ poszczególnych regionów nadbałtyckich na Pomorze Zachodnie w okresie średniowiecza.
Die Geschichte Pommerns und anderer Länder an der Ostsee wurde durch deren maritime Verortung bestimmt. Dieses Meer bildete gerade im frühen Mittelalter aus kultureller, wirtschaftlicher und in gewissem Sinne auch ethnischer Sicht einen großen Teich. In späteren Epochen gestaltete sich die wirtschaftliche und kulturelle Kohärenz dieser Region um die dänische Hegemonie gegen Ende des 12. und zu Beginn des 13. Jahrhunderts, dann um die Hanse und anschließend um weitere überregionale politische Strukturen wie die der skandinavischen Staaten im Rahmen der Kalmarer Union. Je langfristiger sich die staatlichen Strukturen der Länder rund um die Ostsee verfestigten, desto stärker vertieften sich die politischen, ethnischen und kulturellen Unterschiede. Die Tagung setzt sich zum Ziel, Antworten zu finden auf die Frage nach den Beziehungen zu und der gegenseitigen Einflussnahme der einzelnen Ostseeregionen auf Pommern im Mittelalter.
Konferencja odbywa się w ramach projektu „Między dwoma uniwersytetami – pogranicze bez granic / Zwischen zwei Universitäten. Grenzland ohne Grenzen”, realizowanego przez Ośrodek Konferencyjno-Edukacyjny Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach wraz z Instytutem Historii Uniwersytetu w Greifswaldzie.
Die Tagung findet im Rahmen des Projekts „Między dwoma uniwersytetami – pogranicze bez granic / Zwischen zwei Universitäten. Grenzland ohne Grenzen” statt, das vom Tagungs- und Bildungszentrum der Universität zu Szczecin in Kulice zusammen mit dem Historischen Institut der Universität zu Greifswald durchgeführt wird.
Zgłoszenie przyjmujemy na formularzu (poniżej) na adres E-mail: malgorzata.dabrowska@univ.szczecin.pl
Program / Programm
1. Dzień / Tag
14:00 Otwarcie konferencji – powitanie / Eröffnung der Konferenz – Begrüßung:
-
dr / Dr. Sławomir Szafrański (Ośrodek Konferencyjno-Edukacyjny Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach)
-
dr / Dr. Paweł Migdalski (Uniwersytet Szczeciński)
14:15 Panel I, Prowadzenie / Moderation: dr hab. / PD Dr. hab. Joachim Krüger (Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald)
-
dr / Dr. Andreas Kieseler (Kulturhistorisches Museum Görlitz) Położenie i architektura wczesnosłowiańskich grodów na południowym brzegu Bałtyku w ponadregionalnym porównaniu / Anlageform und Architektur der frühen slawischen Burgen an der südlichen Ostseeküste im überregionalen Vergleich
-
dr hab. / Dr. hab. Andrzej Janowski (Instytut Archeologii i Etnologii PAN) Przedmioty zdobione w stylu Borre na południowych wybrzeżach Morza Bałtyckiego. Wędrówka przedmiotów czy idei / Gegenstände mit Borre-Verzierung an der südlichen Küste der Ostsee. Eine Wanderung der Gegenstände bzw. der Ideen
-
dr hab. / PD Dr. Felix Biermann (Greifswald) Plemiona lucickie na zachód od ujścia Odry i ich relacje w strefie Bałtyku (X-XII w.) / Die lutizischen Stämme westlich der Odermündung und ihre Beziehungen im Ostseeraum (10.-12. Jh.)
Dyskusja / Diskussion
16:15 Przerwa kawowa / Kaffeepause
16:30 Panel II, Prowadzenie / Moderation: dr / Dr. Rafał Simiński (Uniwersytet Szczeciński)
-
dr / Dr. Fred Ruchhöft (Landesamt für Kultur und Denkmalpflege/ Landesarchäologie, Schwerin) Arkona. Na tropie mitu / Arkona. Einem Mythos auf der Spur
-
prof. dr hab. / Prof. Dr. Stanisław Rosik (Uniwersytet Wrocławski) Morze i sacrum Pomorzan / Das Meer und das Sacrum der Pomoranen
Dyskusja / Diskussion
18:00 Przerwa kawowa / Kaffeepause
18:15 Panel III, Prowadzenie / Moderation: prof. dr hab. / Prof. Dr. Stanisław Rosik (Uniwersytet Wrocławski)
-
dr / Dr. Paweł Migdalski (Uniwersytet Szczeciński) Kołobrzeg jako polskie miejsce pamięci w średniowieczu / Kołobrzeg als polnischer Erinnerungsort im Mittelalter
-
dr hab. prof. UAM / Prof. Dr. Adam Krawiec (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Pomorze i Bałtyk w geografii kreacyjnej polskiego średniowiecza / Pommern und die Ostsee in der imaginativen Geographie des polnischen Mittelalters
Dyskusja / Diskussion
2. Dzień / Tag:
8:45 Panel IV, Prowadzenie / Moderation: dr / Dr. Sławomir Szafrański (Ośrodek Konferencyjno-Edukacyjny Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach)
-
prof. dr hab. / Prof. Dr. Leszek Słupecki (Uniwersytet Rzeszowski) Trzy wybrane problemy badań nad wielogołowością i wielotwarzowością pogańskich bóstw pomorskich i połabskich. Analogie i kwestia występowania podobnych zjawisk w Skandynawii / Drei ausgewählte Forschungsprobleme bez. der Vielköpfigkeit und Vielgesichtigkeit der heidnischen Göttlichkeiten in Pommern und an der Elbe. Zur Analogie und zum Vorkommen ähnlicher Fundstücke in Skandinavien
-
dr hab. / PD Dr. Dariusz Adamczyk (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie) Pomorze Zachodnie a zmierzch „epoki“ wikingów. Przełom czy kontynuacja? / Pommern und das Ausklingen der „Wikingerzeit”. Umbruch oder Kontinuität?
-
dr hab. prof. UG / Prof. Dr. Marek Smoliński (Uniwersytet Gdański) Pomorze Zachodnie wobec Pomorza Wschodniego w czasach Świętopełka / Pommern und Pomerellen zu Zeiten Swantopolks
Dyskusja / Diskussion
10:50 Przerwa kawowa / Kaffeepause
11:10 Panel V, Moderacja / Moderation: dr hab. / PD Dr. Felix Biermann (Greifswald)
-
Dr hab. / PD Dr. Grischa Vercamer (Europa-Universität Viadrina, Frankfurt/Oder) „Poloni […] nec ipsum etiam Bolezlauum hoc prohibentem audientes“. Czy Bolesław III Krzywousty był rzeczywiście u Galla „dobrym księciem“? / „Poloni […] nec ipsum etiam Bolezlauum hoc prohibentem audientes”. Ist Bolesław III Schiefmund bei Gallus wirklich ein „guter Fürst“?
-
dr / Dr. Rafał Simiński (Uniwersytet Szczeciński) Konflikt książąt szczecińskich z zakonem krzyżackim w Prusach o obsadę arcybiskupstwa ryskiego w latach 1394-1403. W kwestii polityki zagranicznej Gryfitów w strefie bałtyckiej w późnym średniowieczu / Der Konflikt der Herzöge von Pommern-Stettin mit dem Deutschen Orden in Preußen um die Besetzung des Erzbistums von Riga in den Jahren 1394-1403. Zur Frage der Außenpolitik der Greifen im Ostseeraum im Spätmittelalter
Dyskusja / Diskussion
12:30 Przerwa kawowa / Kaffeepause
12:50 Panel VI, Moderacja / Moderation: dr / Dr. Paweł Migdalski (Uniwersytet Szczeciński)
-
dr hab. / PD Dr. hab. Joachim Krüger (Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald) Duńscy królowie jako panowie lenni książąt Pomorza / Die dänischen Könige als Lehnsherren der Herzöge von Pommern
-
Em. prof. dr hab. dr h.c. / Prof. em. Dr. Dr. h.c. Jens E. Olesen (Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald) Znaczenie Pomorza w polityce nordyckiej króla Eryka Pomorskiego / Die Bedeutung Pommerns für die Nordische Politik König Erichs von Pommern
Dyskusja i podsumowanie konferencji / Diskussion und Zusammenfassung der Tagung
Konferencja będzie tłumaczona symultanicznie / Die Konferenz wird ins Deutsche und Polnische simultan übersetzt.
Koordynacja naukowa / Wissenschaftlicher Koordinator:
dr / Dr. Paweł Migdalski (Uniwersytet Szczeciński)
Organizatorzy / Organisatoren:
Ośrodek Konferencyjno-Edukacyjny Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach
Historisches Institut Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald
Współpraca / Kooperation:
Stowarzyszenie Akademia Kulice
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego
Zgłoszenia do / Anmeldungen bis zum 15.01.2018:
E-mail: malgorzata.dabrowska@univ.szczecin.pl
Tel. 0048 91 444 13 39
Między dwoma uniwersytetami – pogranicze bez granic
Zwischen zwei Universitäten. Grenzland ohne Grenzen
Projekt jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa (Fundusz Małych Projektów w ramach Programu Współpracy Interreg V A Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia/Polska w Euro-regionie Pomerania).
Dieses Projekt wird durch die Europäische Union aus Mitteln des Europäischen Fonds für regionale Entwicklung unterstützt (Fonds für kleine Projekte im Rahmen des Kooperationsprogramms Interreg V A Mecklenburg-Vorpommern/Brandenburg/Polen in der Euroregion Pomerania).
